Endülüs Uleması

İslam medeniyetinin önemli bir parçası olan Endülüs, Doğu’nun Batı’da
tecessüm ettiği bir coğrafya ve kültür havzasıdır. Müslümanların
Avrupa’nın ayakucundan başlayan yolculukları bölgesel olarak tüm
Avrupa’ya yayılmasa da medeniyet ve ilim yolcuğunda bu kıtanın başını
döndüren bir gelişmeyle halen etkisini sürdüren bir serüvene
dönüşmüştür. Öyle ki Endülüslü Müslüman ulemâ, günümüz bilim
dünyasının da fikrî öncülleri olmuşlardır. Kadim toprakların hocaları ve
Endülüs’ün talebeleri rihle (ilmi yolculuk) köprüsüyle buluşmuş, İslam
beldesi olan Endülüs’te müzeyyen bir vahiy-akıl söylemi çerçevesinde ilim
yapılmıştır. Yüzbinlerce kitabı barındıran Endülüs kütüphaneleri,
Endülüs’ün Müslüman çocuklarına rehber olmakla kalmamış yolu buraya
düşenleri veya yolunu düşürenleri de kucaklamıştır. Endülüs, kitapları
yüzlerce yıl yükseköğretimde okutulan âlimlerinin yanı sıra gözünün
önünde tüm kitapları yakılan ulemânın da ocağıdır. Her şeye rağmen
günümüze ulaşan nadide eserler ve bu eserlerin müellifleri hakkında daha
fazla araştırma yapılması, üzerimize düşen bir borçtur. İlmin yuvalandığı
bu Müslüman beldenin âlimlerinden on dört müstesna ilim adamını, bu
borç bilinciyle eserimizde inceledik.